Format DAT audio

Specyfikacja i historia formatów DAT (Digital Audio Tape)

Specyfikacja formatu DAT:

  1. Nośnik:
    • Taśma magnetyczna o szerokości 3,81 mm (1/8 cala) zamknięta w plastikowej kasecie.
    • Długość taśmy umożliwia nagranie od 15 minut do 180 minut materiału.
  2. Technologia zapisu:
    • Cyfrowy zapis danych na taśmie magnetycznej z użyciem technologii ścieżki skośnej (ang. helical scan) podobnej do tej stosowanej w magnetowidach.
    • Szybkość przesuwu taśmy: 8,15 mm/s (przy standardowej prędkości).
  3. Jakość dźwięku:
    • Próbkowanie: 32 kHz, 44,1 kHz lub 48 kHz.
    • Głębia bitowa: 16-bitowa liniowa.
    • Dynamika: do 96 dB.
    • Brak szumów wynikających z mechanicznego zapisu.
  4. Interfejs:
    • W pełni cyfrowy interfejs wejścia i wyjścia (np. złącza S/PDIF, AES/EBU).
  5. Tryby nagrywania:
    • Standard Play (SP): pełna jakość dźwięku.
    • Long Play (LP): podwojenie długości nagrania kosztem obniżenia jakości.

Historia formatu DAT:

  1. Geneza:
    • Format DAT został opracowany przez firmę Sony w 1987 roku jako cyfrowy odpowiednik tradycyjnych kaset analogowych.
    • Pierwotnym celem było dostarczenie wysokiej jakości formatu audio dla zastosowań profesjonalnych i konsumenckich.
  2. Zastosowania:
    • Profesjonalne studio nagrań: Dzięki wysokiej jakości dźwięku i niezawodności DAT szybko znalazł zastosowanie w branży muzycznej i radiowej.
    • Domowe nagrania: Mimo potencjału, DAT nie zdobył dużej popularności wśród użytkowników indywidualnych ze względu na wysoką cenę sprzętu i nośników.
  3. Czynniki wpływające na rozwój:
    • DAT oferował możliwość cyfrowego kopiowania dźwięku bez strat jakości, co wzbudziło obawy przemysłu muzycznego dotyczące piractwa.
    • Wprowadzenie formatu CD-R oraz innych cyfrowych nośników audio ograniczyło popularność DAT wśród użytkowników domowych.
  4. Zmierzch DAT:
    • Na początku lat 2000 format DAT zaczął być wypierany przez nowe technologie, takie jak nagrywanie na dyskach twardych, nośnikach optycznych oraz w formatach plikowych (MP3, WAV).
    • Produkcja urządzeń DAT zakończyła się w większości w latach 2010–2015.

Format zapisu danych na DAT:

  1. Struktura danych:
    • Taśma podzielona jest na bloki danych zawierające informacje audio, kontrolne i synchronizacyjne.
    • Dane audio zapisywane są w postaci zakodowanego strumienia PCM (Pulse Code Modulation).
  2. Korekcja błędów:
    • Format DAT wykorzystuje zaawansowane mechanizmy korekcji błędów (CIRC), co zwiększa niezawodność odtwarzania.
  3. Kodowanie i kompresja:
    • W standardowym zapisie na DAT nie stosuje się kompresji dźwięku, dzięki czemu jakość jest porównywalna z płytami CD.

Wpływ formatu DAT na współczesną technologię:

  1. Standard jakości audio: DAT wyznaczył nowe standardy w zakresie cyfrowego nagrywania i odtwarzania dźwięku.
  2. Rozwój technologii: Doświadczenia zdobyte przy projektowaniu DAT przyczyniły się do rozwoju formatów cyfrowych, takich jak MiniDisc, CD-R i DVD.
  3. Dziedzictwo w archiwizacji: Wiele instytucji korzystało z DAT do archiwizacji nagrań, co dziś wymaga konwersji danych do bardziej współczesnych formatów cyfrowych.

Oto lista producentów urządzeń audio DAT oraz przykładowe modele:


1. Sony

  • Sony jako wynalazca formatu DAT dominował na rynku urządzeń tego typu, oferując zarówno sprzęt konsumencki, jak i profesjonalny.
  • Przykładowe modele:
    • Konsumenckie:
      • Sony DTC-1000ES (pierwszy odtwarzacz DAT, 1987 r.)
      • Sony DTC-55ES
      • Sony DTC-700
      • Sony DTC-A8
    • Profesjonalne:
      • Sony PCM-7040 (używany w studiach nagraniowych i archiwizacji)
      • Sony PCM-R500
      • Sony PCM-2500

2. Panasonic (Technics)

  • Panasonic i jego marka Technics koncentrowały się głównie na rynku profesjonalnym i półprofesjonalnym.
  • Przykładowe modele:
    • Konsumenckie: Panasonic SV-3700
    • Profesjonalne: Panasonic SV-3800 (bardzo popularny w branży radiowej)
    • Studyjne: Panasonic SV-4100

3. Tascam (oddział TEAC)

  • Tascam produkował urządzenia DAT przeznaczone głównie dla profesjonalistów z branży muzycznej i radiowej.
  • Przykładowe modele:
    • Tascam DA-20
    • Tascam DA-30
    • Tascam DA-40
    • Tascam DA-98 (wielokanałowe urządzenie DAT dla studiów nagraniowych)

4. Pioneer

  • Pioneer był aktywny w segmencie konsumenckim, tworząc odtwarzacze DAT o eleganckim wzornictwie i dobrej jakości dźwięku.
  • Przykładowe modele:
    • Pioneer D-07
    • Pioneer D-05
    • Pioneer D-9601

5. Aiwa

  • Aiwa, znana z przystępnych cen, produkowała sprzęt DAT skierowany do użytkowników domowych.
  • Przykładowe modele:
    • Aiwa XD-S1100
    • Aiwa XD-001
    • Aiwa HD-S1

6. Fostex

  • Fostex specjalizował się w profesjonalnych urządzeniach DAT dla studiów nagraniowych i sektora filmowego.
  • Przykładowe modele:
    • Fostex D-5
    • Fostex D-10
    • Fostex PD-4 (przenośny rejestrator DAT, popularny w produkcji filmowej)

7. Marantz

  • Marantz oferował wysokiej jakości odtwarzacze DAT, często używane w branży audialnej i archiwizacji.
  • Przykładowe modele:
    • Marantz PMD-740
    • Marantz PMD-750

8. Nakamichi

  • Nakamichi, znany z doskonałej jakości dźwięku, produkował ekskluzywne urządzenia DAT.
  • Przykładowe modele:
    • Nakamichi 1000 DAT
    • Nakamichi DR-3 DAT

9. HHB

  • HHB był producentem wyspecjalizowanych urządzeń DAT do zastosowań profesjonalnych, takich jak nagrania radiowe i archiwizacja.
  • Przykładowe modele:
    • HHB PDR-1000
    • HHB PDR-2000

10. Denon

  • Denon oferował zarówno urządzenia konsumenckie, jak i półprofesjonalne o wysokiej jakości dźwięku.
  • Przykładowe modele:
    • Denon DTR-80P (przenośny rejestrator)
    • Denon DN-990R

11. Philips

  • Philips produkował głównie konsumenckie urządzenia DAT, stawiając na nowoczesny design.
  • Przykładowe modele:
    • Philips DAT850

12. Sharp

  • Sharp koncentrował się na przystępnych cenowo modelach konsumenckich.
  • Przykładowe modele:
    • Sharp RD-650

13. JVC

  • JVC, choć mniej aktywny w segmencie DAT, również oferował kilka urządzeń.
  • Przykładowe modele:
    • JVC XD-Z505

Przykładowe zdjęcia

Format DAT audio
Format DAT audio
Format DAT audio
Format DAT audio